Wat is voor mij psychose? Het is een moeilijk grijpbare ziekte, die zich telkens op een andere manier laat zien. Door de jaren heen ben ik het wel beter gaan begrijpen. Het begon met vage beelden in de nacht tot waanbeelden waarbij ik dacht dat ik vermoord zou worden door fruitvliegjes. Maar meestal zag ik het niet aankomen en de professionals om mij heen ook niet.
Goed uitzien
Bij de spoedeisende hulp van de GGZ ben ik de eerste keer twee keer weer naar huis gestuurd, omdat ik er nog goed uitzag en mijn verhaal nog goed kon doen, terwijl ik in hallucinerende staat was. En ik was een hoogopgeleide vrouw met een man en twee kinderen, dat werkt ook niet mee. De derde keer brak ik en begon ik te huilen, toen zagen ze wel in dat het niet goed met me ging. Ook bij het stellen van de diagnose werd ik vaak niet serieus genomen.
“Ik droom ’s nachts ook wel eens”, zei de arts assistent, toen ik zei dat ik beelden zag in de nacht.
Of de psychiater die boos werd toen ik twijfelde aan zijn diagnose en zei dat ik mogelijk schizofrenie heb. “Dan bel ik nu nog een pleeggezin voor je kinderen”, zei hij boos.
Kinderen
Tijdens mijn psychose ben ik door mijn behandelteam zo lang mogelijk in huis gehouden omdat ik twee jonge kinderen heb. Dat uitgangspunt heeft mij wel af en toe de das om gedaan. Ik zat in huis en voelde mij niet serieus genomen. Ik kon niet meer goed nadenken en vergat mijzelf en dus ook de kinderen eten te geven. Ze zijn destijds zoveel afgevallen dat ik achteraf schrik van de foto’s van toen. Toen ik op een dag mijn dochter van drie op moest halen bij de crèche raakte ik, halverwege lopend naar ons huis toe, volledig in paniek en kon geen stap meer zetten. Ik heb mijn buurvrouw en lieve vriendin opgebeld en gevraagd of ze ons wilde ophalen.
“Een psychose is als een beest dat zich telkens weer anders manifesteert.”
Psycholoog
Mijn psycholoog waarmee ik wekelijks sprak is volledig meegetrokken in mijn psychose. Hij geloofde mijn waanverhalen. Ik vertelde dat ik met iedereen om mij heen ruzie had en dat de hele wereld tegen mij was. Ik leefde op dat moment in een andere wereld. Ik kreeg onenigheid met vriendinnen, vertrouwde mijn vriend niet meer en werd bang voor alles. Totdat ik mijn verpleegkundige zei: heb jij je medicatie wel ingenomen?” Waarop ik antwoordde: “Nee, ik heb vannacht weer niet geslapen. Ik ben bang dat Eric mij vermoord als ik ga slapen en zeker als ik duf word van de medicatie.” Het was weer een psychose waarin ik verstrikt was geraakt.
Concentratie
Het begon allemaal met ‘het niet meer kunnen nadenken’. Zodra ik mijn post niet meer kan sorteren dan moet ik aan de bel trekken. Dat staat ook zo in mijn signaleringsplan. Dat is een lijst, met signalen die ik krijg als ik psychotisch word. Niet meer kunnen nadenken, hallucinaties, onenigheid met mijn omgeving, prikkelgevoelig (ik kan niet lang meer met iemand praten), slechter slapen, medicatie vergeten, afspraken vergeten, moe en somberder. Dat zijn een aantal beginsignalen. Dan moet ik mijn psychiater bellen en extra medicatie innemen.
Pubertijd
In mijn pubertijd toen mijn aandoening is ontstaan is het helemaal niet opgemerkt. Ik ging wel naar een psychiater toen ik nog thuis woonde, omdat ik ‘s nachts van angst uit huis vluchtte. Mijn moeder regelde voor mij een psychiater. Maar mijn psychiater heeft nooit iets over depressie of psychose gezegd. Ik zou graag hebben geweten wat ik had. Dan was ik ook heel anders mijn bevallingen ingegaan. Met mijn kwetsbaarheid zou ik onder strikte begeleiding moeten bevallen en uit voorzorg aan de antipsychotica gaan. Nu kreeg ik na de bevalling twee dagen een pilletje Haldol en dat was het dan. Ik had last van hallucinaties: ik hoorde continue baby’s huilen en sirenes rijden (die er niet waren). Ook hoorde ik muziek uit alle muren komen. Ondanks mijn klachten en mijn roep om hulp werd ik na een week met een baby en een peuter van drie jaar naar huis gestuurd, want ik heb een jonge man.
“Maar die jonge God werkt fulltime.”
Stess
Naast het krijgen van een psychose blijf ik altijd gevoelig voor stress, drukte en prikkels. Als ik de stad in fiets ben ik daarna bekaf. Teveel prikkels. Als ik op bezoek ben geweest en veel heb gekletst dan ben ik daarna bekaf. Teveel prikkels. Van een weekendje weg moet ik dagen lang bijkomen en bijslapen. In het ergste geval, zoals bij een vakantie met de kinderen, is de kans groot dat ik weer psychotisch word. Mijn vriendinnen zetten de klok er op gelijk.
Soms denk ik wel: die botte psychiater die zei dat ik een pleeggezin voor mijn kinderen moest zoeken had misschien wel gelijk.
Gezin
Het leven in een gezin met mijn kwetsbaarheid is best moeilijk en vergt veel maatwerk om met zijn allen overeind te blijven staan. Wat als ik eerder in mijn leven een juiste diagnose had gehad? Zou ik dan twee lieve kinderen hebben gehad? Dat zal ik nooit weten. Maar goed, het lukt ons steeds beter. Eric neemt zelfs papa-dagen op de margedagen van de kinderen en ik heb veel oppas in huis. Als ik maar elke dag mijn middagslaapje kan doen, en dat accepteer van mijzelf, dan komt het vast goed.
Toekomst
Hopelijk zie ik een psychose in de toekomst aankomen. Met het signaleringsplan in de hand, elke dag mijn onderhoudsmedicatie antipsychotica, alerte familie en vrienden, moet ik een heftige psychose toch zien te voorkomen. Maar goed je weet het nooit. In dit geval zeg ik nooit ‘nooit’.
